Stabat Mater ("Estava a Mãe", em latim) é uma sequentia católica do século XIII, atribuída ao franciscano Jacopone da Todi (c. 1230-1306); ou ao Papa Inocêncio III. Dois hinos do mesmo autor levam este título: o mais conhecido é o Stabat Mater Dolorosa, que narra as dores de Maria diante da morte do amado Filho. O outro é o Stabat Mater Speciósa, que narra as alegrias da Virgem Maria com o Nascimento de Jesus. A expressão Stabat Mater é mais utilizada para o primeiro caso.
O Stabat Mater Dolorosa pode ser lido aqui. Neste post, trataremos do
O hino mais alegre, Stabat Mater Speciósa, ou Stabat do Berço, apareceu pela primeira vez em 1495, em uma edição dos poemas de Jacopone da Todi(*) que continha os dois hinos. A sequência Speciósa permaneceu esquecida até reaparecer em 1852, transcrita por Antoine Frédéric Ozanam(**) (cf. "Poètes Franciscains en Italie au Treizième siècle", Paris, 1859, vol. 5, pp. 169-170) de um manuscrito da Biblioteca Nacional de Paris (n. 7.785, fl. 109 v.), sendo, desde então, tida como um dos mais doces hinos em honra à Virgem Maria, e um dos sete grandes hinos latinos. Deu origem a várias canções natalinas.
Do manuscrito da Biblioteca Nacional de Paris, constam mais duas estrofes:
O Stabat Mater Dolorosa pode ser lido aqui. Neste post, trataremos do
Stabat Mater Speciósa
Stabat Mater speciosa
Iuxta faenum gaudiosa,
Dum iacebat parvulus.
Cuius animam gaudentem
Laetabundam et ferventem
Pertransivit iubilus.
O quam laeta et beata
Fuit illa immaculata,
Mater Unigeniti!
Quae gaudebat et ridebat,
Exultabat, cum videbat
Nati partum inclyti.
Quisquam est, qui non gauderet,
Christi matrem si videret
In tanto solatio?
Quis non posset collaetari,
Christi Matrem contemplari
Ludentem cum Filio?
Pro peccatis suae gentis
Christum vidit cum iumentis
Et algori subditum.
Vidit suum dulcem Natum
Vagientem, adoratum,
Vili deversorio.
Nato, Christo in praesepe
Caeli cives canunt laete
Cum immenso gaudio.
Stabat, senex cum puella
Non cum verbo nec loquela
Stupescentes cordibus.
Eia, Mater, fons amoris
Me sentire vim ardoris
Fac, ut tecum sentiam.
Fac, ut ardeat cor meum
In amatum Christum Deum
Ut sibi complaceam.
Sancta Mater, istud agas,
Prone introducas plagas
Cordi fixas valide.
Tui Nati caelo lapsi,
Iam dignati faeno nasci,
Poenas mecum divide.
Fac me vere congaudere,
Iesulino cohaerere,
Donec ego vixero.
In me sistat ardor tui,
Puerino fac me frui
Dum sum in exilio.
Hunc adorem fac communem,
Ne me facies immunem,
Ab hoc desiderio.
Virgo virginum praeclara,
Mihi iam non sis amara,
Fac me parvum rapere.
Fac, ut portem pulchrum fortem,
Qui nascendo vicit mortem,
Volens vitam tradere.
Fac me tecum satiari,
Nato me inebriari,
Stantem in tripudio.
Inflammatus et accensus,
Obstupescit omnis sensus
Tali me commercio.
Fac, me Nato custodiri,
Verbo Dei praemuniri
Conservari gratia.
Quando corpus morietur,
Fac, ut animae donetur
Tui nati gloria. Amen.
Do manuscrito da Biblioteca Nacional de Paris, constam mais duas estrofes:
Omnes stabulum amantes
Et pastores vigilantes
Pernoctantes sociant.
Per virtutem nati tui
Ora ut electi sui
Ad patriam veniant. Amen.